Uyuz nedir? Uyuz neden olur?

2019 yılı içinde Türkiye genelinde uyuz hastalığı vakalarının arttığı bildiriliyor. Hastalık hakkında bilgilenmek ve bilinçlenmek, salgınla mücadele etmenin ilk adımı.

Dermatologlar, ülkemizde son bir yıl içerisinde artan uyuz vakalarına dikkat çekiyor. Eczanelerdeki ilaç stokları tükenirken, utanç verici bir hastalık olmasından dolayı kimse durumu kabullenemiyor, bu da salgını daha tehlikeli hale getiriyor. Oysa uyuz da pek çok hastalık gibi doğal yollarla bulaşabilen ve doğru tedavi edildiğinde iyileşen bir hastalık. Tehlikeli olansa, hastalığın salgına dönüşmesi.


Uyuz nedir?

Uyuz hastalığı, Sarcoptes Scabiei adı verilen bir tür mikroskobik bir eklem bacaklı canlı nedeniyle ortaya çıkan parazitik bir hastalıktır. Uyuz böcekleri tünel benzeri oluşumlar açarak deri altına yerleşir, buralarda yumurtlar ve hızla çoğalır. Kişinin bağışıklık sisteminin zayıf olması, hastalığın ilerlemesi için uygun bir zemin hazırlar.


Uyuz belirtileri nelerdir?

Uyuz, öncelikle deride hafif kabarcıklarla birlikte oluşan kaşıntılar ile belli olur. Kaşıntı hissi çoğunlukla gece daha şiddetli hale gelir. Sıcak ortam uyuz akarlarının aktivitesini artırdığından, sıcak duş veya banyo sonrasında da kaşıntıların arttığı gözlenir. Bu kabartılar, uyuz akarlarının ısırması ile değil, cildin deri altında yaşayan canlılara ve bunların atıklarına alerjik reaksiyon göstermesi ile oluşur. Kaşıntı hissi genital bölgede, koltuk altlarında, bacak arkalarında ve kolda dirsek içlerinde daha yoğun görülür. Kaşıntılar sürdükçe kaşınan bölgelerin tahriş olmasına bağlı olarak deride enfeksiyon belirtileri ve yaralar da gözlemlenebilir.

En belirgin uyuz belirtisi, parmaklar arasında çizgi çizgi görülebilen 1-10 mm uzunluğundaki tünellerdir.
Yetişkinlerde genellikle boyundan aşağıda görülen uyuz belirtileri, bebeklerde el içi ve yüzde de görülebilmektedir.

Uyuz bulaştıktan sonra yaklaşık 3-6 hafta sonra belirtiler görülmeye başlanır. Belirti göstermeyen biri de uyuz taşıyor ve bulaştırıyor olabilir.


Uyuz nasıl bulaşır?

Uyuz vakaları en çok yatakhanesi olan ve insanların topluca kaldığı yerlerde görülmekle birlikte; yaşı, cinsiyeti, sosyo-ekonomik düzeyi fark etmeksizin toplumdaki her bireyde görülebilir. Uyuz hava yoluyla değil, temasla bulaşır. Ortak kıyafet, havlu veya yatak kullanımı, uzun süreli fiziksel temas ve cinsel ilişki, uyuz bulaşma riskini artırır.


Uyuz nasıl tedavi edilir?

Uyuz tedavisi hastanın yaşına ve bağışıklık sisteminin durumuna göre özel olarak belirlenir. Bir cildiye uzmanının önereceği tedavi, aynı evde yaşayan tüm bireyler tarafından uygulanmalıdır. Genellikle birkaç kez tüm vücuda uygulanacak bir krem, kaşıntılar ve yaralar için de antihistaminik ve deri iyileştirici farklı kremler önerilir. Tedavi süresince giyilen tüm kıyafetlerin ve kullanılan tüm mefruşatın yüksek ısıda yıkanıp ütülenmesi de tedavinin önemli bir parçasıdır çünkü uyuz böcekleri insan vücudu dışında da belirli süreler boyunca hayatta kalabilirler.


Uyuz tedavisinde dikkat edilmesi gerekenler nelerdir?

Türk Dermatoloji Derneği’nin önerilerine göre uyuz tedavisi sırasında bunlara dikkat etmek gerekli:
Tedavide değişik ilaçlar kullanılabilmekle birlikte, hangi ilaç kullanılırsa kullanılsın uyulması gereken bazı kurallar vardır.
Yerel tedavi ajanları kullanıldığında ilacın tüm vücut bölgelerine uygulanmasına dikkat edilmelidir.
Kullanılan çamaşır ve çarşafların 60 derecede yıkanması ve ütülenmesi gereklidir.
Yıkanamayacak eşyaların ağzı bağlı olan bir poşet içerisinde ortalama üç gün saklanması yeterli olacaktır.
Başarılı bir tedavi sonrasında dahi hastalık bulgularının 2-6 hafta kadar devam edebileceği unutulmamalıdır.
Aynı yaşam ortamını paylaşan kişilerin eş zamanlı tedavi edilmeleri çok önemlidir.


Uyuz için doğal tedavi yöntemleri nelerdir?

Doktorunuzun önereceği uyuz tedavisini desteklemek için bazı doğal yöntemlerden de faydalanılabilir:

(Dikkat, bu yöntemler tek başına uyuzdan korunmaya ya da hastalığı iyileştirmeye yeterli olmayabilir. Mutlaka bir uzmandan doğru tedavi yöntemi için görüş aldığınızdan emin olun.)

Çay ağacı yağı: Antibakteriyel özelliğinden dolayı çay ağacı yağının uyuz tedavisinde kullanıldığı biliniyor. Sabit bir yağın içerisine damlatacağınız 1-2 damla çay ağacı yağını duştan sonra boynunuzdan aşağı tüm vücudunuza sürebilirsiniz. Çay ağacı yağı aromatik bir uçucu yağ olduğundan fazla kullanımı alerjik reaksiyonlara neden olabilir, önce küçük bir deneme yapmadan kullanmayın.

Sirke ve tuz: Tuzlu su ile yıkanmak, sirke ile durulanmak vücuttaki kaşıntı hissini azaltmaya yardımcı olur.

Kantaron yağı: Hem mikropları arındıran hem de deriyi iyileştiren özelliği ile kantaron yağı da uyuz tedavisinde kullanılabilir.

Leave a Reply

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir